مداخلات صفراوي، پروسيجرهايي با حداقل ميزان تهاجم هستند كه براي درمان انسدادها يا تنگي ها در مجاري صفراوي انجام مي شوند. همچنين اين تكنيك ها را مي توان براي درمان كيسه صفراي ملتهب يا دچار عفونت به كار برد.
در صورت انسداد مسير عبور صفرا به روده؛ يعني مجاري صفراوي، امكان ايجاد يرقان (زردي) وجود دارد كه در آن سطح خوني محصولات صفراوي افزايش مي‌يابد. اگر يرقان شدت يابد، سيماي بيمار به ويژه در سفيدي چشم ها به زردي مي گرايد. در صورت انسداد مجرايي كه كيسه صفرا را به انتهاي مجاري صفراوي ارتباط مي دهد (معمولا ناشي از وجود سنگ هاي صفراوي در كيسه صفرا) التهاب يا عفونت ايجاد مي شود (كله سيستيت). معمولا درمان اين موارد، برداشت جراحي كيسه صفرا –با لاپاروسكوپي (با حداقل ميزان تهاجم) يا جراحي باز به روش سنتي_ خواهد بود. با اين جود، در بيماران رنجوري كه تحمل جراحي كليه سيستكتومي را ندارند، كله سيستوستومي از راه پوست، توسط يك اينترونشنال راديولوژيست قابل انجام است.
انواع مداخلات صفراوي كه توسط يك اينترونشنال راديولوژيست انجام مي‌گيرد عبارتند از:
· تصويربرداري از مجاري صفراوي داخل كبدي يا PTC
· استنت گذاري كه درآن يك لوله پلاستيكي يا فلزي كوچك، داخل يك مجرا قرار داده مي شود تا به باز نگه داشتن يا باي پس (دور زدن) يك انسداد كمك مي كند و درن كردن مايعات را در داخل بدن ممكن نمايد.
· كله سيستوستومي از راه پوست (percutaneous cholecystostomy)؛ پروسيجري با حداقل ميزان تهاجم كه در آن، تحت هدايت تصويربرداري، يك لوله در كيسه صفرا گذاشته مي شود تا كيسه صفراي متسع،ملتهب و معمولا دچار عفونت را دكمپرس كند (از فشار داخل آن بكاهد). اين پروسيجر معمولا در بيماران رنجوري كه تحمل كله سيستكتومي را ندارند انجام مي گيرد.
چه مسائلي را لازم است قبلا با پزشك خود در ميان بگذاريد؟
· سابقه هر نوع آلرژي (حساسيت)؛ به ويژه نسبت به بي حس كننده هاي موضعي، داروهاي بيهوشي عمومي و مواد حاجب.
· سابقه مصرف هر نوع دارو از جمله وارفارين، آسپرين، داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي (NSAIDS)،ساير رقيق كننده هاي خون، مكمل هاي گياهي و ...
· سابقه اختلالات انعقادي يا ساير بيماري ها.
· بارداري در زنان.
چگونه بايد آماده شويد؟
اين پروسيجرها ممكن است به صورت سرپايي انجام گيرند يا در بعضي موارد، نياز به پذيرش داشته باشند؛ پزشك در اين باره تصميم مي گيرد. گاه پس از انجام پروسيجر، نياز به يك شب بستري در بيمارستان مي باشد.
قبل از انجام پروسيجر، ممكن است آزمايش خون جهت بررسي عملكرد كليه ها و لخته شدن طبيعي خون، انجام شود و سونوگرافي، CT يا MRI انجام گيرد.
دستورالعمل هاي ويژه شامل تغييرات مورد نياز در برنامه عادي مصرف داروها و ناشتا ماندن از چند ساعت قبل از انجام پروسيجر مي باشند.
قبل از انجام پروسيجر، از شما در خواست مي‌گردد كه تعدادي يا همه ي لباس ها را از تن به در آوريد و يك گان (لباس مخصوص اتاق عمل) به تن كنيد، ضمنا زيوز آلات، عينك و هر شي فلزي يا هر نوع پوشيدني را كه با تصاوير اشعه x تداخل دارد، در آوريد.
برنامه ريزي كنيد تا بعد از انجام پروسيجر، يك فاميل يا دوست،شما را با ماشين به خانه برساند.
روش انجام:
قبل از پروسيجر، ممكن است به بيمار، داروهاي پيشگيري كننده از تهوع،درد و آنتي بيوتيك جهت پيشگيري از عفونت داده شود.
پرستار يا تكنولوژيست، از دست يا بازوي بيمار، رگ خواهد گرفت تا داروي آرام بخش از IV line قابل تجويز باشد.
مزايا
· براي PTC و پروسيجرهاي مربوطه، نيازي به برش جراحي نيست، فقط يك شكاف كوچك در پوست ايجاد مي شود كه براي بستن نياز به بخيه ندارد.
· از ساير عوارض جراحي اجتناب مي گردد.
· طول مدت بستري در بيمارستان، در كل، كمتر از جراحي باز است.
· زمان بهوش امدن و بهبود كوتاه تر از جراحي باز مي باشد
عوارض:
· در هر پروسيجري كه نفوذ از راه پوست صورت گيرد، ريسك (خطر) عفونت به دنبال خواهد داشت. احتمال عفونتي كه نيازمند درمان آنتي بيوتيكي باشد، كمتر از 1 در هر 1000 مورد به نظر مي‌رسد
· ريسك خيلي كمي براي يك واكنش آلرژيك نسبت به ماده حاجب تزريق شده وجود دارد.
· خونريزي ناشي از پروسيجر، ريسك كمي دارد و در اين صورت، تقريبا هميشه خود محدودشونده مي باشد. اگر درمان ضرورت يابد، تقريبا در همه موارد، تكنيك ها آمبوليزاسيون شرياني با حداقل تهاجم خواهد بود.
· آسيب به ارگان، مانند پرفوراسيون (سوراخ شدن) روده، ريسك خيلي كمي دارد.
محدوديت هاي مد
مداخلات صفراوي:
پروسيجرهايي با حداقل ميزان تهاجم، ممكن است براي همه بيماران، مناسب نباشند. اخذ اين تصميم كه آيا وضعيت خاص بيمار قابل درمان با اين تكنيك هاست يا خير، با پزشك و اينترونشنال راديولوژييست مي‌باشد.
به عنوان يك قاعده كلي، پروسيجرهاي با حداقل ميزان تهاجم بر جراحي باز، ارجحيت دارند، اما در مواردي، اين پروسيجرها مناسب نيستند. در كل، در چنين مواردي، جراحي باز ارجحيت پيدا مي كند.
در بعضي موارد، عود مشكل زمينه اي مانند انسداد يك استنت يا كله سيستيت اتفاق مي افتد. رد اين موارد، ممكن است مداخله صفراوي ضرورت يابد يا اگر مناسب تشخيص داده نشود، جراحي باز قابل انجام خواهد بود.